Uyku Apnesi

Uyku apnesi (Sleep Apnoea), uyku başladığı sırada, solunumun defalarca durması ile oluşan potansiyel olarak, ciddi bir uyku bozukluğudur. Eğer geceleri; yüksek sesle horlama, uyku esnasında nefes darlığı, ani duraksamalar gibi şikayetleriniz varsa ve tam bir gece uykusu sonrası kendinizi yorgun hissediyorsanız, sizde uyku apnesi olabilir.

Uyku Apnesi Çeşitleri;

Uyku apnesinin iki türü vardır; Tıkayıcı Uyku Apnesi (Obstructive Sleep Apnoea), Merkezi Uyku Apnesi (Central Sleep Apnoea)..Obstrüktif, tıkayıcı uyku apnesi; boğaz kasları gevşemesi ile oluşan, çok daha yaygın biçimi. Santral, merkez uyku apnesi ise, beynin nefesi kontrol eden kaslara doğru sinyaller gönderememesi nedeniyle oluşur.

Eğer uyku apnesi olduğunuzu düşünüyorsanız, uzman bir doktora görünmezde yarar var. Tedavi, kalp problemleri ve diğer komplikasyonların önlenmesi için gereklidir.

Uyku Apnesi Belirtileri;

Obstrüktif ve santral uyku apne belirtileri, uyku apnesinin tipini belirlenmesinde önemli bir rol oynuyor. Obstrüktif ve santral uyku apnesinin en sık görülen belirtileri şunlardır;

• Gündüz aşırı uyku hali (hipersomnia),
• Uyku sırasında solunumun durması,
• Sesli ve gürültülü horlama,
• Nefes darlığı eşlik ani uyanma,
• Ağız veya boğaz ağrısı,
• Sabah baş ağrısı ile uyanma,
• Uykuda zorluk (uykusuzluk),
• Dikkat eksikliği..

Uyku Apnesi Nedenleri;

Obstrüktif, tıkayıcı uyku apnesi nedenleri;

Boğazın arka kaslarının gevşemesi ile obstrüktif uyku apnesi oluşur. Bu kaslar yumuşak damak, bademcikler, boğaz ve dili desteklemektedir. Kasları gevşemesi uyku sırasında hava yolunu daraltır ya da nefes yolunu tamamen kapatır. Bu durum, kanınızdaki oksijen seviyesini düşürebilir. Beyniniz bu yetersizliği algılar ve sizi sürekli uyarır. Bu durum da uykusuz bir gece geçirmenize neden olabilir.

Boğulma ya da nefes nefese kalma durumları söz konusudur. Bu durum, her saat veya 5 ila 30 defadan daha fazla olmak üzere, bütün gece tekrarlayabilirsiniz. Bu kesintiler, dinlendirici bir uyku uyumanıza engel olabilir. Bu nedenle uyandığınızda yorgunluk hissi yaşarsınız.

Obstrüktif uyku apnesi olan kişiler kendi uyku kesildi farkında olmayabilir. Aslında, uyku apnesi, bu tip bazı insanlar bütün gece uyku düşünüyorum.

Santral, Merkez uyku apnesi nedenleri;

Çok yaygın olmasa da, beynin, nefes kaslarına sinyalleri iletemediği durumlarda, santral uyku apnesi ortaya çıkar. Nefes darlığı ile uyanmanıza ve uykusuzluk problemleri yaşamanıza neden olabilir. Santral uyku apnesinin sıkça görülen nedeni, kalp yetmezliğidir.

Risk Faktörleri;

Uyku apnesi herkesi etkileyebilir. Hatta çocuklar bile, uyku apnesi olabilir. Ancak bazı faktörler uyku apnesi oluşumunu tetikleyebilir;

Tıkayıcı uyku apnesini tetikleyen etkenler;

• Aşırı kilo,
• Boyun çevresinin yapısı, kalın olması,
• Nefes yolunun dar olması,
• Cinsiyet, erkek olmak,
• Yaş, 60 yaş ve üzeri,
• Aile öyküsü,
• Alkol, sakinleştirici madde kullanımı,
• Sigara kullanımı,
• Anatomik problem veya alerji nedeni ile yaşanan burun tıkanıklığı.

Merkez uyku apnesini tetikleyen etkenler ise;

• Cinsiyet, erkek olmak,
• Yaş; 65 yaşından daha yaşlı olmak,
• Kalp hastalıkları,
• İnme ya da beyin tümörü.

Uyku Apnesi Komplikasyonları;

Uyku apnesi, ciddi bir tıbbi durum olarak kabul edilir. Komplikasyonlar arasında şunlar olabilir:

• Yüksek kan basıncı, yüksek tansiyon (hipertansiyon) riski,
• Kalp problemleri, kalp hastalıkları, kalp yetmezliği ve diğer damar hastalıkları riski,
• Gündüz oluşa yorgunluk hissi,
• Gündüzleri şiddetli uyuklama, yorgunluk ve sinirlilik hali yaşar,
• Konsantre güçlüğü, sinirli, huysuz ya da depresif bir hal,
• Karaciğer problemleri ve hastalıkları,
• Hafıza problemleri, sabah baş ağrıları, ruh hali ya da depresyon duyguları,
• Gece sık sık idrara çıkma ihtiyacı (noktüri),
• Cinsel istekte azalma.

Uyku Apnesi Testler ve Tanı;

Doktorunuz belirti ve bulgulara dayalı bir değerlendirme yapabilir ya da sizi, uyku bozukluğu merkezine sevk edebilir. Bu şekilde, uyku uzmanı probleminize dair, daha fazla değerlendirme yapacaktır. Böyle bir değerlendirme, genellikle uyku sırasında nefes ve diğer vücut fonksiyonlarının gece izlenmesini gerektirir. Uyku apnesini tespit etmede şu testler kullanılmaktadır;

Gece polisomnografi; Bu test, sizin uyurken kol ve bacak hareketlerinizi, kan oksijen düzeyinizi, nefes, kalp, akciğer ve beyin aktivitelerinizin izlenmesidir.

Ana uyku testi; Bazı durumlarda, doktorunuz uyku apnesinin tanısını, evde kullanılmak üzere basitleştirilmiş testlerle sağlayabilir. Bu testler genellikle kalp hızı, kan oksijen seviyesi, hava akımı ve nefes alıp verme değerlerini ölçmeyi içerir.

Eğer size obstrüktif, tıkayıcı uyku apnesi tanısı konulursa, doktorunuz burun veya boğazda herhengi bir  tıkanıklık olup olmadığını tespit etmek için bir kulak, burun ve boğaz doktoruna (kulak burun boğaz uzmanı) sevk edebilir. Santral uyku apnesi nedenlerini araştırmak içinse, bir kalp doktoru (kardiyolog) ya da sinir sistemi (nörolog) konusunda uzmanlaşmış bir doktor tarafından bir değerlendirme gerekebilir.

Uyku Apnesi Tedavisi (Uyku Apnesi Cihazları);

Oksijen desteği; Eğer santral uyku apneniz varsa, uyurken oksijen desteği sağlayan cihazlar kullanmak, size yardımcı olabilir. Oksijen desteği, çeşitli formları ile akciğerlerinize oksijen veren uyku apnesi cihazı olarak bilinen, farklı cihazlardır.

Sürekli pozitif hava yolu basıncı (CPAP); Özellikle obstrüktif uyku apnesinde kullanılan bu yöntem, burnunuzun üzerine bir basınçlı maske takılmasıdır. Uyku apnesi maskesi olarak da bilinir.. CPAP, horlamayı ortadan kaldırmayı sağlayabilir ve uyku apnesini önleyebilir.

Bilevel pozitif hava yolu basıncı (BPAP); CPAP aksine, BPAP, nefes kanalına daha yüksek bir basınc oluşturur. Bu tedavinin amacı merkezi uyku apnesine neden olan zayıf solunum yoluna yardımcı olmaktır. Uyku apnesi cihazı ile daha rahat ve sağlıklı bir uyku uyumanız mümkün.

Adaptif servo-ventilasyon (ASV); Son zamanlarda kullanılmaya başlayan hava akımı cihazı, solunum yolunun normal çalışmasını sağlayan bilgisayar programlı bir cihazdır. Uykuya daldıktan sonra oluşabilecek nefes darlığı ve duraksamaları  önlemek için basınç kullanır.

Bu tedaviler ile birlikte, uyku apnesi için farklı tedaviler de mevcuttur.

Uyku Apnesi Nasıl Geçer? 

Birçok durumda, kendi kendinize yapabileceğiniz bazı tedavi yöntemleri; obstrüktif ve santral uyku apnesi ile başa çıkmada size yardımcı olabilir.. Bu ipuçlarını denemenizde yarar var;

İdeal kilonuza inin; Uyku apnesi, sağlıklı bir şekilde normal kilonuza dönmeniz ile tedavi edilebilir.

Egzersiz yapın; Yürüyüş gibi, yorucu olmayan, her gün 30 dakikalık bir egzersiz, uyku apnesi şikayetlerinizi hafifletmeye yardımcı olur.

Alkol, sakinleştirici ve uyku haplarından kaçının; Bunlar solunum bölgenize müdahale eder ve boğazınızın arka kasları gevşer.

Sırt üstü değil de yan yatmaya çalışın; Sırt üstü uyumak, boğaz ve nefes yolu kaslarını etkileyerek  hava yolunu engelleyebilir.

Burnunuzu açık tutun; Burnunuzun açık kalması için, tuzlu veya mentollü burun spreyi kullanın. Herhangi bir burun açıcı veya antihistaminikleri kullanma konusunda, doktorunuzla konuşun.

Sigara içiyorsanız, bırakın; Sigara obstrüktif uyku apnesini tetikler.

KadınlaHerşey.com