Temizlik Takıntısı Hastalığı

Temizlik, çoğumuz için en mühim konulardan biri şüphesiz. Ancak kişinin bu güzel özelliği, kendisi, aile fertleri ve çevresindekiler için hayatı yaşanmaz kılıyorsa, işte o zaman tehlike çanları çalıyor demektir. Hatta çok ciddi boyutlara ulaşanları bile var; temizlik takıntısı seviyesine…

Bir örnek, sizi çok şaşırtabilir! Temizlik hastası bir kadın tedavi için hastaneye gider. Elinde plastik bir kova, fırça, temizlik malzemesi ile tedavi göreceği odaya girer. Hemen karyolasının demirlerini silmeye, yerleri ve odanın duvarlarını fırçalamaya başlar. Yatağın üzerine iki kat çarşaf serer. Kapının önüne de bir paspas attıktan sonra, ‘ayağınızı silmeden içeri giremezsiniz!’ diye, hastanedeki görevlileri ihtar eder. Dediğini de yapar, doktorları ancak ayaklarını sildikten sonra içeri alır.

Görüldüğü gibi oldukça, trajikomik bir örnek. Bu tarz vakalara nadir rastlasak bile meyve ve sebzeleri deterjanla yıkayan, çocuğunu her gün banyo yaptırıp, kıyafetlerini değiştiren, evini çamaşır sularıyla sık sık silenler ile karşılaşmamız mümkün.

Öncelikle bu kişilerin hangisinin hastalık boyutuna ulaştığı, hangisinin zararsız olduğunu ayırmak gerekiyor.

Temizlik Hastalığı Nedir?

Temizlik hastalığı, ‘obsesif-kompulsif bozukluk’ olarak bilinen, takıntı-zorlantı bozukluğu hastalığının Türkiye’de en sık görülen şeklidir. Eczacıların geneli de, kişilerin en çok temizlik takıntısından dolayı ilaç almaya geldiklerini belirtmekte. Uzmanlar ise, obsesif-kompulsif bozukluğunun hastalık olarak değerlendirilmesi için en önemli kıstasın işlevsellikte bozulma olması gerektiğini söylüyor.

Temizlik Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Uzmanlar, temizlik takıntısının hastalık derecesine ulaşmasının belirtilerini;

• Temizlikten başka bir şey yapamama,
• Temizlik uğruna çocukları ve eşi ihmal etme,
• Sırf iade-i ziyaret olmasın diye misafirliğe gitmeme,
• Evi kirleteceği korkusu ile çocukların evde dolaşmasına bile izin vermeme,
• Aşırı temizlik hassasiyeti ile çalışılan işe odaklanamama,
• Dikkat eksikliği ve davranış bozuklukları olarak sıralamakta.

Uzmanlar temizlik hastalığının erkeklerde görüldüğünü ancak kadınların bu hastalığa daha çok maruz kaldığının da altığını çiziyor.

Temizlik Hastalığı Özellikle Kadınlarda Neden Olur?

Temizlik hastalığının gelişme nedenleri arasında;

Kadınların küçük yaştan itibaren temiz olması, kıyafetlerini düzgün kullanması konusunda uyarılmaları,

Defterlerin kenarlarını buruşturmayan, düzgün kullanan çocukların, öğretmenleri tarafından takdir görmesi,

Küçük yaşlarda temizlikle ilgili algıların aşırı gelişmesi gibi nedenlerin, kişilerde hastalığın çekirdeğini oluşturduğunu belirtiyor.

Temizlik hastalığı genellikle 21-22 yaş ortalamasında belirtilerini göstermekte.

Temizlik Hastalığı Sosyal Hayatı Olumsuz Etkiler!

Psikiyatri polikliniğine başvuran hastaların yaklaşık %10’u temizlik hastası olarak değerlendirilmektedir. Uzmanlar kendilerine gelen hastaların çok çeşitli olduğunu belirtiyor. Çamaşır astığında araba geçerse toplayıp tekrar yıkayan, sandalye silmekten derse oturamayan, salatalık malzemelerini çamaşır suyu ile yıkayan, elim kirlenmesin diye ışık düğmesini ayakla açmaya çalışana kadar değişiklik gösteren birçok örnek mevcut. Hal böyle olunca, sosyal hayatta sıkıntıların meydana gelmesi de kaçınılmaz oluyor.

Temizlik hastalığı, sosyal ilişkilerden tutun, kişilerin özellikle eşleri ile arasındaki iletişime varıncaya kadar birçok olumsuz etkiye sahip. Evim dağılmasın, temiz kalsın diye, arkadaşlarını akrabalarını dahi eve misafir olarak çağıramayacak duruma gelebiliyor insanlar. Bu durum da, kişileri bir zaman sonra yalnızlığa, beraberinde ruhsal sıkıntılara itebiliyor.

Çalışan kişilerde ise durum daha da vahim. Çünkü evdeki temizlik ritüelleri bir türlü bitmiyor ve işe geç kalınıyor. İşte, oturdukları sandalyeden masalara varıncaya kadar onların ilgi alanı oluyor ve temizlikten işe sıra gelmiyor! Bu da, iş hayatında ve performanslarda aksamalara neden oluyor.

Ne var ki çalışanlar bu hastalığı, ev hanımlarına göre biraz daha rahat atlatıyor ve tedaviye daha iyi yanıt veriyor. Zamanla işlerini yetiştiremeyen çalışanlar, bu huylarından vazgeçme eğilimi gösterebiliyor.

Temizlik Hastalığı Tedavisi

Temizlik hastalığının tedavi yöntemi ise; genellikle psikolojik tedaviden geçiyor. Uzmanlar, hastalığın en önemli tedavisinin medikal (ilaç) tedavi ve bilişsel davranışçı terapiler olduğunu söylüyor. Kendinde hastalık boyutunda olmasa da bazı takıntıların olduğunu düşünenler, bunun mantık dışı olduğunun farkında. Hastalara, bu durumun üzerine gitmeleri ve sosyal faaliyet alanları bulmaları öneriliyor.

Temizlik hastalığı, ansızın ve birden oluşan bir hastalık değil. Bu nedenle ilk başlarda, bir ev hanımı için, gayet normal karşılanıyor ve pek dikkat çekmiyor. Bu durum, kendinde bu hastalığın olduğunu fark edemeyen insanlarda sıkça rastlanıyor. Ancak kişinin çevresindekiler, bu durumla çok daha ilgili olabilir. Durumu fark eden birileri, bu tip davranış bozuklukları gösteren kişileri muhakkak uyarmalı ve tedavi için teşvik etmelidir.

KadınlaHerşey.com