Salatalığın Faydaları ve Zararları
Sulu yapısıyla salatalık, yaz aylarının aranan lezzetlerinden biri. Salatalığın faydalarına bakıldığında sadece kahvaltılarla sınırlandırmamak gerektiği anlaşılıyor. Ancak salatalığın yararlarından tam olarak istifade etmek istiyorsak mevsiminde yemeli ve doğalını (bahçe salatalığını) tüketmeliyiz.
Salatalık ülkemizde yetişmesinden dolayı, kültürümüzde ayrı bir yeri vardır. Salatalık turşusu, cacık, çoban salata gibi olmazsa olmazlarımız arasında görülür salatalık. Özellikle salatalık, domates, beyaz peynir üçlüsü en basit aperatif olmaya devam etmektedir. Az bir masrafla yemek ihtiyacını karşılayan bu yiyeceklerin aslında besin değeri çok fazla.
Salatalık Hakkında
Çıtır salatalığın ‘badem’ adı ile özdeşleşmesi ayrı cazibe katıyorsa da, halk arasında ‘hıyar’ adıyla da anılıyor. Hıyar (hıyârun), Arapça’da salatalık anlamına geliyor. Bilimsel literatürde ise ‘cucumis sativus’ olarak tabir ediliyor. Dünya üretiminde söz sahibi ülkelerden biri olmamız, ülkemizde salatalığın kullanımının da yaygın olduğunu gösteriyor. Ülkemizde kilo ile sahip olduğumuz salatalğın ne yazık ki tane hesabı satıldığı ülkeler de mevcut.
Salatalığın besin değerine bakınca özellikle K vitamini zengini olan salatalığın içinde bolca C vitamini, B5 vitamini ve potasyum, magnezyum, kalsiyum, fosfor, kükürt gibi minerallerin olması değerini artırıyor. Yüzde 95’inin su olması salatalığın, kilo kontrolü açısından yardımcı bir besin olduğunu gösteriyor. İçinde bol vitamin barındıran salatalığın yaygın iki üretimi mevcut; kornişon (turşuluk salatalık) ve taze salatalık.
Cilde olan yararları ve cildi güzelleştirici etkilerinin en bilinen özelliği olmalarının yanında salatalık başka faydaları da içinde barındırmaktadır. Salatalık suyu, salatalık çayı ile salatalık maskeleri ve kürleri sayesinde bu bitkiden daha fazla yararlanmak mümkün. Yaz sebzeleri içinde yer alan salatalığın nelere iyi geldiğini maddeler halinde kısaca sıralayalım:
Salatalığın Faydaları
- Günlük vitamin ihtiyacını yüksek oranda karşılayan bir sebzedir.
- İçindeki B vitamini sayesinde yorgunluğu alıp sinirleri yatıştırarak, rahatlacı bir etki verir.
- Kanı temizleyici özelliği olan salatalık idrar söktürür ve böbrekleri çalıştırır. Vücuttan toksinlerin atılmasını sağlar.
- Bol idrar söktürücü olmasıyla ve temizleyici etkisiyle vücuttaki ürik asitlerin atılmasını ve zararlı maddelerden vücudun temizlenmesini sağlar.
- Temizleyici özelliğiyle ağızdaki bakterileri temizleyerek ağız kokusuna da iyi gelmektedir.
- Kemikleri kuvvetlendiren salatalık, kıkırdak yapısını da korumaktadır.
- Ter bezlerinin daha iyi ve sağlıklı çalışmasını sağlar. Bu durum, kilo vermede yardımcı olmaktadır.
- Lif açısından zengin olmasıyla hazımsızlık sorununu çözücü etkiye sahiptir.
- Selülitlere de iyi gelen salatalığı selülit olan bölgelere koyduğunuzda daha sıkı bir cilde kavuştuğunuzu göreceksiniz.
- Kan şekerini düşürücü etkisinden dolayı şeker hastalarına önerilen bir yiyecektir.
- Kadınlarda doğumu kolaylaştırıcı etkisi vardır.
- Lifli yapısıyla diyet yapanlar için tavsiye edilen ve açlık hissini bastıran bir besindir.
- Basura iyi gelen bu besin, romatizma ağırılarını da hafifletmektedir.
- Böbrek hastalıklarına ve bağırsak iltihabına şifa olan salatalık aynı zamanda gut hastalğı içinde faydalıdır.
- Kalp ve damar hastalıklarına iyi gelir.
- Kanser oluşumu riskini azalttığı görülmüştür. Özellikle rahim, prostat, göğüs kanserine karşı etken maddeler içermektedir.
- Vücuttaki triptofan üretimin desteklediğinden dolayı obeziteyi önleyici olmaktadır.
Salatalığın Cilde Faydaları
- İçindeki kükürt sayesinde cildin taze ve pürüzsüz olmasını sağlar.
- Kırışıklıklara iyi gelen salatalık, ciltteki özellikle yüzdeki kırışıklıklar için birebirdir.
- Cilde konulan salatalık cildi yumuşatıcı ve nemlendirici etki bırakır.
- Ciltteki ter bezlerini çalıştarıcı özelliğinden dolayı kremlerde ve kozmetik sektöründe rağbet görmektedir.
Salatalığın vücuda olan faydalarının yanında farklı alanlarda kullanımı oldukça bilinmektedir. Hem sağlığı hem çevreye katkıları vardır. Temizlik işlerinde (ayna parlatıcı etkisi, parlak yüzeylerin temizliği gibi..), bahçe işlerinde (haşerelerin kovulmasında) ve daha bir çok alanda salatalıktan istifade edilebilir.
Salatalığın Zararları
Bilinen bir zararı olmamakla beraber yemeden önce kabukları soyulmazsa (kabukları da faydalıdır), iyice yıkanmalı ve tarımsal katkılardan arındırılmalıdır. Aşırı salatalık tüketim yan etkilere sebep olabilir, kararında yemek gereklidir.
Salatalık turşusu ile salatalığın faydaları kaybolabilir. Asitli su, besinlerin özelliklerini bozabilmektedir. Bu yüzden salatalıktan tam istifade etmek için en doğal haliyle tüketmek gereklidir.