Laktoz İntoleransı

Sütü sevmeyenimiz çok nadirdir.. Özellikle çocuklar süte bayılır, hele bir de ballı ise. Ancak bazı durumlarda süt, midenize rahatsızlık verebilir. Süt içtikten sonra midenizde ağrı, kramp, gaz, şişkinlik, bulantı, hatta ishal gibi yakınmalarınız oluyorsa, siz de laktoz intoleransı olabilir!

Laktoz İntoleransı Nedir?

Laktoz intoleransı; doğal şeker türlerini yıkmak için yetersizlik, süt şekerini sindirememe, sütte bulunan laktoz şekerine karşı hassasiyet demektir. Laktoz; yaygın olarak süt, yoğurt, peynir gibi süt ürünlerinde bulunur. Bir kişi, laktaz sindirmek ve laktoz yıkmak için, ince bağırsak enzimlerinin yeterince güçlü olmaması durumunda, laktoz intoleransı gerçekleşir. Bu durumda, sindirilmemiş laktoz kalın bağırsağın içine taşınır. Normalde kalın bağırsakta mevcut bakteriler vardır; bu duruma bir de sindirilmemiş laktoz eklenince, şişkinlik, gaz ve ishal gibi semptomlar meydana gelir.

Laktoz intoleransı, özellikle Asya, Afrika, Kızılderili ya da Akdeniz kökenli olan yetişkinlerde çok yaygındır. Ulusal Sağlık Örgütü’ ne (NIH) göre, Amerika halkının, 20 yaşın üzerindeki yaklaşık 30 milyonu, laktoz intoleransınna sahip.

laktoz-intelorans

Laktoz intoleransı, süt ürünlerinin yenip içilmesinden sonra yaklaşık 30 dakika ve 2 saat arasında; genellikle gaz, şişkinlik ve ishal gibi, mide ve bağırsakta semptomlara neden olur. Laktoz intoleransı olan insanların bu ürünlerden kaçınmaları veya yemeden önce laktaz enzimi içeren ilaçlar almaları gerekebilir.

Laktoz İntoleransı Türleri;

Laktoz intoleransının farklı nedenlere bağlı olarak gelişen üç ana türü vardır;

Yaşlanma nedenine bağlı laktoz intoleransı; Bu laktoz intoleransı en sık görülen tipidir. Çoğu kişi yeterince laktaz ile doğar. En çok laktoz anne sütünde mevcuttur ve özellikle bebeklere, anne sütünü sindirmeleri için enzim gerekir. Ancak, bir kişinin laktaz miktarı zamanla azalabilir. İnsanların yaşlarının artması ile beraber, farklı diyetlere ve özellikle süt ürünlerine hassasiyet oluşabilir.

Laktoz intoleransının bu tipi; Asya, Afrika ya da Akdeniz kökenli olan kişilerde çok daha sık görülür.

Hastalık veya yaralanma nedenine bağlı laktoz intoleransı; Çölyak hastalığı, iltihaplı bağırsak hastalığı ya da ince bağırsakta gerçekleşen bir ameliyat ya da yaralanma gibi bağırsak hastalıkları, laktoz intoleransına neden olabilir. Altta yatan bozukluk tedavi edilirse, laktaz seviyeleri eski haline getirilebilir.

Doğuştan (doğumsal) laktoz intoleransı; Çok nadir de olsa bazen, laktoz intoleransı kalıtsaldır. Bir çocuğa anne-babadan, laktaz yokluğu ile sonuçlanan hatalı bir gen geçebilir. Bu durum, konjenital laktoz intoleransı olarak da adlandırılır.

Bebek kendi annesinin sütüne karşı hassas olacak, onu sindiremeyecektir. Bu durum, yeni doğanda beslenmenin başlaması ile birlikte; sulu dışkı, kusma ve sıvı kaybı bulguları görülmeye başlar. Dışkılar sulu ve köpüklüdür. Doğumsal laktaz yetersizliği tespit edildiğinde, süt ve süt ürünlerinin diyetten çıkarılması iyileşme sağlar. Bu durum, erken tedavi uygulanmazsa, hayatı tehdit edici olabilir. Bu durum, bebeğe süt yerine bir laktoz içermeyen bebek formülü vererek kolaylıkla tedavi edilebilir.

Gelişimsel laktoz intoleransı; Erken doğumlarda nadir de olsa rastlanılan bir durumdur. Bu durumda gelişimsel laktoz intoleransı denilen laktoz intoleransının bir türü oluşur. Çünkü, fetüste laktaz üretimi, gebeliğin en az 34. haftasından sonra başlar.

Laktoz İntoleransı Belirtileri Nelerdir?

Laktoz intoleransı belirtileri, tipik olarak bir süt ürünü yenildikten veya süt içildikten 30 dakika ve 2 saat arasında ortaya çıkar ve şu bulguları içerebilir;

Karın krampları,
Şişkinlik,
Gaz,
İshal,
Mide bulantısı,

gibi belirtiler, hafiften şiddetliye doğru uzanabilir. Belirtilerin şiddeti, aslında laktoz tüketiminin miktarı ile doğru orantılı bir şekilde gelişir.

Laktoz İntoleransı Nasıl Teşhis Edilir?

Eğer süt ürünlerini yeyip-içtikten sonra, kramp, şişkinlik ve ishal yaşıyorsanız, doktorunuz laktoz intoleransı için sizi test etmek isteyebilir. Doğrulayıcı testler ile vücutta laktaz üretimi ölçülür. Bu testler şunlardır;

Laktoz İntoleransı Testi; Bu kan testi yüksek laktoz seviyeleri içeren sıvılara karşı, vücudunuzun tepkisini ölçer.

Hidrojen Nefes Testi; Bu test, laktoz içeriği yüksek bir gıda tüketiminden sonra vücuttaki nefes hidrojen miktarını ölçer. Vücudunuzun laktozu sindirmesi mümkün ise, bağırsakta bakteriler yerine onu yıkan enzimler olacaktır. Laktoz gibi şekerlerin emilmesi sürecine fermantasyon denir. Fermantasyonda, hidrojen ve diğer gazlar serbest bırakılır. Bu gazlar laktozu yok eder. Laktoz sindirmede sorunlarınız varsa, hidrojen nefes testinde, hidrojen normalden daha yüksek miktarda çıkar.

Dışkı Asitlik Testi; Bu test daha çok bebeklerde ve çocuklarda uygulanır. Bebek dışkısından bir örnek alınır ve asit miktarını ölçülür. Laktik asit bakterileri, bağırsaktaki sindirilmemiş çürük laktozu biriktirir.

Laktoz İntoleransı Nasıl Tedavi Edilir?

Vücudun daha fazla laktoz üretimi yapmak için hiçbir yolu yoktur. Laktoz intoleransı tedavisinde en temel nokta, diyet ve yemek listelerinden süt ürünlerini çıkarmaktır.

Herhangi bir belirti yaşamadan, yarım bardak kadar süt içebilen laktoz intoleransı olan birçok insan var.. Laktoz içermeyen süt ürünleri aynı zamanda birçok süpermarkette de bulunabilir. Ayrıca, tüm süt ürünleri aşırı laktoz içermiyor. Bazı sert peynirleri (örneğin kaşar ve parmesan gibi) ya da kültürlü süt ürünlerini (yoğurt gibi) yemek mümkün olabilir. Az yağlı veya yağsız süt ürünlerinde, genellikle de daha az laktoz vardır.

Süt ürünlerini tüketmeden önce almak için, çiğnenebilir veya damla formunda olmak üzere; bir reçetesiz laktaz enzimi, kapsül, hap eczanelerde mevcuttur. Damlalar, aynı zamanda bir karton süt içerisine de ilave edilebilir.

Laktoz intoleransı nedeniyle, süt veya süt ürünleri tüketemeyen insanlarda; kalsiyum, D vitamini, riboflavin ve protein eksikliği olabilir. Bu durumlarda, kalsiyum takviyesi almakta ya da doğal yoldan yüksek kalsiyum içeren gıdalar yenmesinde fayda var.

Laktoz İntoleransı Diyeti

Süt ve süt ürünleri, diyetten kaldırırsanız belirtiler de son bulacaktır. Laktoz içeren gıdaları tespit etmek için yiyecek etiketlerini dikkatle okumanızda yarar var.. Lakroz içeren ve uzak surulması gereken gıdalar;