Kekemelik

Akıcı konuşmada ritim ve zamanlama büyük bir önem taşımaktadır. Seslerin kişi tarafından doğru ve tam olarak söylenmesi, hece ya da ses yutması denilen olayların yaşanmaması kişinin akıcı şekilde konuştuğunu göstermektedir. Konuşmanın akıcılığı ve ritmi ile ilgili bir bozukluk olarak görülen kekemelik bir iletişim bozukluğu olarak karşımıza çıkmaktadır.

Kekemelik Nedir?

Kekemelik konuşma bozukluğudur. Akıcı konuşmada önem taşıyan ses, hece ve sözcüklerde; uzatmaların, tekrarların veya duraklamaların sonucu olan akıcılığın bozulduğu durumlara kekemelik denmektedir. Bu iletişim bozukluğuna sahip kişilerde artık kişinin ne söylemeye çalıştığından çok nasıl konuştuğu dikkat çekebilmektedir.

Bu bozukluğu yaşayan kişi diğer kişilerin de fark ettiği gibi konuşmasında bozukluk olduğunu fark ettiği zaman korku ve endişe de konuşma güçlüğüne etki ederek daha fazla problem yaşamasına neden olmaktadır. Hatta bazı kişilerde bu durumda istem dışı belirgin jest ve mimikler konuşma çabası içerisinde görülebilmektedir.

Kekemelik Türleri Nelerdir?

Gelişimsel kekemelik; sıkça rastlanılan bir türüdür. 4-5 yaş grubu çocuklarda, konuşma ve dil yeteneklerini geliştirmek için çabalarının bir sonucu olarak görülebilir. Genellikle tedaviye gerek kalmadan düzelir.

Gelişimsel kekemeliği deneyimleyen çocukların çoğu, yetişkinlikte kekelemeye devam etmeyecektir. Gelişimsel kekemelik, beş yaşından küçük çocuklarda görülür. Erkeklerde daha sık görülür. Çocuğunuzun gelişimi ilerledikçe, konuşma taleplerini karşılamak da mümkün olacak ve kekemelik duracaktır.

Bir çocuk 8 veya 10 yaş sonrası, kekemeliğe başlarsa, büyük olasılıkla yetişkinliğinde de kekeme olacak ve bu rahatsızlık devam edecektir.

Nörojenik kekemelik; kekemeliğin başka bir türüdür. Beyin ve sinirler / kaslar arasındaki sinyal anormallikleri nedeniyle, düşünme ve muhakeme yetisini yöneten beynin kısmen bu işlevi yerine getirememesi durumudur.

Psikolojik kekemelik; Bazen psikolojik ve ruhsal bozukluklar, akıcı konuşmaya izin vermeyebilir. Bu durumlarda psikolojik kekemelik meydana gelebilir.

Kekemelik Belirtileri Nelerdir?

Kekemelik, konuşmanın normal hızında tekrarlanan kelimeler, sesler ya da hece ve kesintilerle karakterize bir durumdur. Kekemelikte, kişinin konuşmada zorluk yaşamasına ek olarak, yaşadığı zorluktan dolayı strese de girer; yüzde ve dudaklarda titreme, gözlerin sürekli kırpılması ve gerginlik tezahür edebilir.

Kekemelik ile ilişkili belirti örnekleri, aşağıdakileri içerir;

• İletişim kurmaya çalışırken yaşanılan hayal kırıklığı, iletişim kuramama,
• Düzensiz solunum ve kararsız konuşmaya bağlı şekilde sözcükleri alışılmadık şekilde vurgulu söyleme,
• Konuşmaya başlamadan önce tereddüt ya da duraklama,
• Sözcükleri tamamlamadan bırakma, konuşmanın azalması,
• Seslerin olağan dışı olarak uzaması (‘Benim adım Aaaaaaaaahmet’  gibi),
• Belli bir sesin çıkartılması (örneğin “um” “ah” veya ekstra sesler),
• Cümle kuramama, kelimeleri yeniden düzenleme, tekrarlama (‘ol ol olmaz, ben de ben de geleceğim, ffffare’ gibi),
• Kelimeleri net bir şekilde telaffuz edememe ,
• Bazı sesleri, normal sayılamayacak şekilde çokça tekrar etme,
• Seste gerginlik, konuşmada zorlanma ve stres,
• Kişinin konuşma esnasında gergin olması ve bu gerginliği atamamasına bağlı olarak bozukluk derecesinin arttığı da görülmektedir.

Kekemelik Neden Olur? Nedenleri Nelerdir?

Araştırmacılar, hala kalıcı kekemeliğin altında yatan nedenleri araştırıyor. Faktörlerin bir kombinasyonu söz konusu olabilir. Kalıcı kekemeliğin olası nedenleri şunlardır;

Konuşma motor kontrolü anormallikleri; Zamanlama, duyusal ve motor koordinasyonu olarak konuşma motor kontrolü anormallikleri gibi, kekemeliğe ve konuşmada karışıklığa neden olabilir.

Genetik; Kekemelik ailesel, kalıtsal faktörlere de eğilimlidir. Kekemelik, beynin dil merkezlerinde kalıtsal (genetik) anormallikler ile de gelişebilmektedir.

Tıbbi durumlar; Kekemelik bazen felç, travma veya diğer beyin hasarları sonucu olabilir.

Ruh sağlığı sorunları; Nadirde olsa, izole vakalarda, duygusal travma kekemeliğe yol açabilir.

Kekemelik Risk Faktörleri Nelerdir?

Kekemelik riskini artıran faktörler;

• Kekeme yakınların olması,
• Gecikmeli çocukluk gelişimi,
• Erkek olmak,
• Stres.

Kekemelik Etkileri Nelerdir?

Kekemelik, özellikle gelişim çağındaki çocuklarda, birçok olumsuz etki yaratabilmekte ve bedensel veya ruhsal birçok olumsuzluğa yol açabilmektedir. Bunlar;

• Kendine güvensizlik,
• Başkalarıyla iletişim sorunları yaşama,
• Konuşmaktan veya konuşma gerektiren durumlardan kaçınma,
• Sosyal, okul ya da iş katılımlarında zayıflık ve başarı kaybı,
• Zorbalık veya alay ediliyor düşüncesi ile pasiflik,
• Sosyal ortamlarda endişeli olmak ya da sosyal anksiyete bozukluğu yaşama riski.

Kekemelik Nasıl Teşhis Edilir?

Bir patolog, kekemelik teşhisi için yardımcı olabilir. Birçok girişimsel test de gereklidir. Tipik olarak, ebeveyn veya çocuk kekemelik belirtilerini tarif edebilir ve bir konuşma dili ile patolog, çocuğunuz kekemelik derecesini değerlendirebilir.

Kekemelik Nasıl Geçer? Kekemelik Tedavisi;

Gelişimsel kekemelik, genellikle zamanla düzelir; çünkü kekeme olan tüm çocukların tedavi olmasına gerek kalmadan bu durum kendiliğinden geçebilir. Ancak, konuşma terapisi, kekeme olan bazı çocuklara yardımcı olabilir.

Konuşma terapisi için en iyi adaylar şunlardır;

• Üç ila altı ay içinde kekemelik veya kekemelik telaffuzu olanlar,
• Kekemelik ya da kekemelik deneyiminde duygusal zorluklar ile mücadele edenler,
• Kekemelikte bir aile öyküsü olanlar.

Konuşma terapisi çocuğunuzun öz güvenini geliştirebilir ve onun konuşmasındaki kesintileri azaltabilir. Tedavi genellikle kısa cümlelerle, çocuğunuzu konuşmaya teşvik ederek, konuşma kalıplarını kontrol etmesini ve daha düşük hızda, konuşmaya odaklanmasını sağlar.

Elektronik cihazlar da kekemeliği tedavi etmek için kullanılabilir. Tek tip ve hızla konuştuğunda, çocuğunuzun daha yavaş konuşmasını sağlar.

Düşük stres ortamı yaratarak da, çocuğunuzun kekemeliğini azaltmaya yardımcı olabilirsiniz.

Veliler de çocuklarının, kekemelik hakkında daha fazla bilinç kazanmak için, yardımcı ve tedaviye yönelik teknikler kullanabilirsiniz. Kekemelikte, konuşanı sabırla dinliyor olmak çok önemlidir. Bir konuşma terapisti, bir çocuğun kekemeliği düzeltmesi için uygun olduğu zamanı, annenin öğrenmesine yardımcı olabilir.

Kekemelikle Nasıl Başa Çıkarız?

Eğer kekeme bir çocuğun ebeveyni iseniz, bu ipuçları size yardımcı olabilir;

• Çocuğunuzu dikkatle dinleyin, o konuştuğu zaman onunla doğal göz temasını koruyun.
• Söylemeye çalıştığı bir şey olduğunda, söylemesi için çocuğunuzu bekleyin. Cümle ya da düşüncelerini tamamlaması için onu ertelemeyin. Eğer dikkatiniz dağılmadan çocuğunuzla konuşmanız güç oluyorsa, yemek vakti konuşma için güzel bir fırsat sağlayabilir.
• Telaşsız bir şekilde, yavaş yavaş konuşun. Eğer bu şekilde konuşursanız, çocuğunuzun sık sık kekelemesine yardımcı olabilirsiniz; aynısını yapmaya çalışacaktır.
• Konuşurken, sırayla iyi bir dinleyici ve konuşmacı olmak için aile içinde herkesi teşvik edin.
• Çocuğunuzun serbestçe konuşabilmesi için, rahat hissettiği evinde, sakin bir atmosfer yaratmak için elinizden geleni yapın.
• Çocuğunuzun kekemeliğine odaklanmayın. Günlük etkileşimler sırasında kekemeliğine dikkat çekmemek için çalışın.
• Acele ile, baskı ya da çocuğunuzun başkalarının önünde konuşmasını gerektiren bir ihtiyaç duygusu yaratmak, çocuğunuzu daha da zora sokabilir. Bu durumlara maruz bırakmayın.
• Eleştirmeyin. Kekemeliğine dikkat çekmemek ve daha net bir şekilde konuşmasını sağlamak adına, çocuğunuzu övün. Çocuğunuzun konuşmasını düzeltmek istediğinizde; bunu nazik, olumlu bir şekilde yapın.
• Çocuğunuzu olduğu gibi kabul edin. Kekemelik için çocuğunuza olumsuz tepkiler veya ceza vermeyin. Bu çocuğunuzda güvensizlik yaratır ve öz-bilinç duygularını zedeler. Destek ve teşvik büyük bir fark yaratabilir.

KadınlaHerşey.com