Kaşıntı Nedir, Vücutta Deride Ciltte Kaşınma Nedenleri

Yazıda, kaşıntının ne demek olduğu hakkında bilgiler verilirken, kaşıntının nedenleri açıklanarak; vücutta kaşıntı, deride kaşıntı, ciltte kaşınma gibi kaşıntı sebepleri ele alınmıştır. Yazının sonunda kaşıntının neden olduğunun belirlenme aşaması ele alınarak tedavi için yapılabileceklerden bahsedilmiştir.

Kaşıntı Nedir?

Tıp dilindeki adı ‘pruritus’ olan kaşıntı, vücudun belirli bir bölgesinde ya da tamamında hissedilebilmekle birlikte bazen inatçı dediğimiz sürekli kaşınma hissi uyandırıcı durumlarda sinir bozucu bir hal aldığı gibi derinin tahriş olmasına da neden olabilmektedir. Kaşıntı, rahatlamak üzere kaşınmak istemenize neden olan rahatsız edici bir histir.

Ellerde kaşıntı, saç derisinde kaşıntı, ayaklarda kaşıntı, yüzde kaşıntı gibi vücudun çeşitli yerlerinde çeşitli kaşıntılar olabilir. Her kaşıntının bir hastalık habercisi durumu da olabilir. Kaşınma hissinin verdiği dürtü ile yapılan kaşıma hareketlerine de bağlı olarak deride kızarıklık ve kabartı da oluşabilmesi mümkün olmaktadır.

Kaşıntı için olası nedenler böbrek veya karaciğer hastalıkları gibi iç hastalıklardan, cilt döküntüleri, alerjiler ve dermatite kadar değişir.

Eğer kaşıntının nedeni kesin değilse bir doktora görünmek, vücut sağlığı açısından önemlidir. Doktor altta yatan nedeni bulabilir ve geçmesi için tedaviler sağlayabilir. Reçetesiz kremler ve nemlendiriciler gibi evde uygulanabilecek birkaç ilaç kaşıntıda oldukça etkilidir.

Kaşıntı Nedenleri Nelerdir?

Neden kaşınırız? Kaşıntı, genel (tüm vücutta) veya tek bir noktada (cilt, deri, bölgesel) olabilir. Olası nedenler çok sayıda ve çok değişkendir. Böbrek yetmezliği veya diyabet gibi çok önemli bir durumun sonucu olabilir veya kuru cilt ya da böcek ısırıkları gibi daha az şiddetli bir nedeni de olabilir.

Kaşıntı neyin belirtisidir? Kaşıntı genellikle deriyi etkileyen bir duruma neden olur, ancak altta yatan daha ciddi bir sorunun işareti de olabilir. Kaşıntı rahatsızlıklarında bazı durumlarda, belirli bir neden tespit etmek mümkün olmayabilir. Ancak kaşıntının sık rastlanılan nedenleri şunlardır;

Cilt Hastalıkları;

Sıkça görülen birçok cilt hastalığı, ciltte kaşıntılara neden olabilir;

• Dermatit (cilt enflamasyonu),
• Egzema (kuru, kırmızı, pul pul ve kaşıntılı kronik bir cilt bozukluğu),
• Psoriasis (ciltte kızarıklık ve iritasyona yol açan otoimmün bir hastalık),
• Dermatografizm (ciltte basınçla oluşan kabarık, kızarık, kaşıntılı bir döküntü).

Cilt hastalıkları kaşıntıya sebep olsa da aşağıdaki durumlarda kaşıntı sebebi olabilir:

• Kuru cilt,
• Bir irritan veya alerjen ile temas sonucu oluşan deri iltihabı,
• Ürtiker, kurdeşen,
• Sedef hastalığı,
• Kepek (kafa derisindeki ölü derinin kuru, beyaz veya gri pullar şeklinde ortaya çıkan yaygın bir cilt hastalığıdır),
• Folikülit (iltihaplı saç köklerinin neden olduğu bir cilt hastalığıdır),
• Prurigo (çok kaşıntılı olan küçük kabarcıklar,sıvı dolu şişlikler),
• Alerjiler ve cilt reaksiyonları.

İç Hastalıklar;

Bazı, çok ciddi olabilecek iç hastalıklar kaşıntıya neden olabilir. Aşağıdaki hastalıklar genel olarak kaşıntıya neden olur ama cilt normal görünür;

• Karaciğer hastalığı,
• Anemi,
• Lösemi,
• Tiroid hastalığı,
• Lenfoma,
• Böbrek yetmezliği.

Sinir Sistemi Bozuklukları;

Özellikle sinirleri etkileyen rahatsızlıklar olarak, başka hastalıklar da kaşıntıya neden olur. Bunlar;

• Diyabet,
• Multipl skleroz,
• Zona,
• Sinirlerin sıkışması.

Diğer Koşullar;

Kaşıntı, bazen belirgin bir neden olmadan da vücudu etkileyebilir; bu durum altta yatan ciddi bir durumun belirtisi olabilir;

• Basur (alt rektum veya anüs etrafında genişlemiş ve şişmiş damarlar),
• Tiroid bezinin, troid hormonunu çok fazla üretmesi veya çok az üretmesi,
• Demir eksikliği anemisi,
• Polisitemi,
• Psikolojik durumlar (depresyon ya da anksiyete).

İlaçlar;
Aşağıdaki sık kullanılan ilaçlar sıklıkla döküntüye ve yaygın kaşıntıya neden olur:

• Aspirin ve opioid,
• Antifungaller,
• Antibiyotikler,
• Narkotik ağrı kesiciler.

Alerjenler, Kimyasallar ve Çevresel Diğer Nedenler;
Kaşıntı bazen, bir allerjen, tahriş edici bir madde veya diğer çevresel faktörler de dahil olmak üzere  bazı nedenlerden kaynaklanır:

• Rayihalar, saç boyası ve tırnak cilası, kozmetik ürünleri gibi koruyucu maddeler,
• Mücevher, nikel ya da kobalt gibi bazı metaller,
• Lateks içeren lastikler,
• Tekstil ürünlerinin içerdiği, özellikle boyalar ve reçineler,
• Krizantem, ayçiçeği, nergis, lale ve primula gibi bazı bitkiler,
• Alerji yapan belirli gıdalar,
• İsilik (sıcak, nemli hava koşullarında görünen kaşıntılı döküntü)
• Güneş yanığı (ultraviyole (UV) ışınlarına maruz kalma sonucu oluşan deri hasarı).

Parazitler ve Böcekler;
Kaşıntıya, aşağıdaki bazı zararlılar neden olabilir;

• Uyuz böceği ve uyuz,
• Baş biti, kasık biti ya da vücut biti,
• Arı, eşek arısı, sivrisinek, pire ve tahtakuruları gibi, böcek ısırıkları ve sokmaları,
• Bağırsaklardaki küçük solucan parazitler,
• Trikomonas vaginalis (cinsel yolla bulaşan küçük bir parazit, enfeksiyon).

Enfeksiyonlar;
Kaşıntı, bir enfeksiyon belirtisi olabilir;

• Su çiçeği ya da başka bir viral enfeksiyon,
• Ayak mantarı (parmak arasında kaşıntıya neden olan bir mantar enfeksiyonu),
• Saçkıran (ciltte bir halka gibi kırmızı döküntülere neden olur ve kafa derisinin kaşınamsına neden olan bir mantar enfeksiyonu),
• Vajinal veya erkeklerde genital bölgelerinde kaşıntıya neden olan mantar enfeksiyonları.

Kaşıntı Tanısı ve Kaşıntı Tedavisi;

Eğer kaşıntınıza neyin sebep olduğunu bilmiyorsanız ve kaşıntınız şiddetliyse, doktorunuzu görmelisiniz. Kaşıntıyla birlikte başka belirtiler de yaşarsanız bir randevu almanız özellikle önemlidir. Doktorunuz bir fizik muayene yapacak ve belirtileriniz hakkında size bazı sorular soracaktır;

• Tahriş ne zamandır var?
• Kaşıntı gelip geçiyor mu?
• Herhangi bir tahriş edici maddeye temas ettiniz mi?
• Alerjileriniz var mı?
• Kaşınma en şiddetli ne zaman oluyor?
• Hangi ilaçları alıyorsunuz?

Doktorunuz cevaplarınızdan ve bir fizik muayeneden kaşıntınızın nedenini belirleyemezse başka testler yapılması gerekebilir. Kan testi altta yatan bir duruma işaret edebilir. Tiroid işlevinizin testi tiroid sorunlarını ekarte edebilir. Herhangi bir şeye alerjik reaksiyonunuz olup olmadığını belirlemek için cilt testleri yaptırmanız gerekebilir.

Cildinizden alınan bir kazıntı veya biyopsi bir enfeksiyon olup olmadığını belirlemek için mikroskop altında incelenebilir. Kaşıntı hastalığı durumu için kaşıntı olayının ciddiyeti önemlidir.

Doktorunuz, kaşıntının nedenini belirledikten sonra, size uygun tedavi seçeneklerini uygular. Eğer neden bir hastalık veya enfeksiyonsa, doktorunuz altta yatan problem için en iyi tedavi rejimini önerecektir. Kaşıntı nedeni, daha yüzeysel olduğunda, size kaşıntıyı rahatlatacak bir krem reçete edebilir.

Kaşıntıyı önlemeye yardımcı olan yöntemler mevcuttur. Kremler, sabunlar, ve yöntemler. Bunları deneyebilirsiniz. Kaşıntıyı geçirebilecek yöntemlerle ilgili daha fazla bilgi için buraya bakabilirsiniz.
Her kaşınma olayı için doktora gidilmesi pek alışılmış bir durum olmasa da çok şiddetli yaşanırsa, uzun süre boyunca devam ediyorsa, sürekli olarak tekrar ediyorsa doktora başvurulmalıdır.

Ayrıca kaşınmanın yanında sarılık, nefes almada güçlük ya da ciltte iltihaplanma gibi başka belirtiler de görülüyorsa yahut nedeni anlaşılamayan bir şekilde bütün vücutta kaşınma var ise sebebini öğrenmek ve tedavisini yaptırabilmek için kesinlikle doktora gidilmesi gerekmektedir.

Pek önemli olarak görülmese de her kaşıntı bir sebebe bağlı olarak gelişmektedir. Kaşınma hissinin nerede olduğu ve ne sıklıkta yaşandığı gibi konular bir hastalığa bağlı olarak yaşanıp yaşanmadığı konusunda bilgi vermektedir.

Hijyene dikkat edildiği ve alerjik durumlar ile böcek sokmalarından kaynaklanmadığı durumlarda bir iç organ rahatsızlığından kaynaklandığı görülmektedir. Hafif olarak gerçekleşen ve uzun sürmeyen kaşınmalarda doktora başvurulması önem taşımaktadır.

KadınlaHerşey.com