Kabızlık Neden Olur?

Kabızlık, bağırsak hareketlerinin zorlaşması ve yavaşlaması nedeniyle meydana gelen bir rahatsızlık durumudur. Kabızlık bilinenin aksine hastalık değildir. Hemen herkesin yaşamları boyunca belli dönemlerde bu rahatsızlığı yaşama olasılıkları vardır ve yaşarlar da. Hareketsiz bir yaşam, bol su tüketmemek, bağırsak problemleri, beslenme alışkanlıkları, kullanılan ilaçlar gibi etkenler insanların kabızlığı yaşama oranlarını ve olasılıklarını değiştirmektedir.

Çoğu insan bir kaç gün tuvalete çıkamadığında hemen kabız olduğunu düşünmektedir, ancak bu vücuda alınan besinlerle de yakından alakalıdır. Besinlerin bağırsaklardaki etkisi bittiğinde kabızlık da sona erer. Genellikle dışkılama sayısı haftada ikiye ve daha aza indiğinde bu durum kabızlık olarak adlandırılır. Kabızlık başka bir rahatsızlığın belirtisi olabilir ya da olmayabilir. Kabızlık yapısal bir sorun olmaktan çok daha çok bağırsakların işleyişindeki bir problemden kaynaklanmaktadır ve birçok farklı nedene bağlanabilmektedir.

Kabızlığın nedenleri;

• Yeterince su içmemek; su midede parçalanan besinlerin bağırsaklarda sindirimini sağlar. Besinlerin suyu bağırsaklarda emilerek geriye posa yani dışkı kalır. Su ve sıvı tüketimi ne kadar çok olursa bağırsak hareketleri de o denli hızlı ve aktif olacaktır. Aksi taktirde bağırsaklarda kuruluk oluşmakta bu neden ise kabızlığı tetiklemektedir.

• Beslenme alışkanlıkları; özellikle çalışan kişiler de sıkça rastlanılan kabızlık şikayetleri çoğu zaman hazır gıdaların tüketilmesi ve fast-food tarzı beslenme alışkanlıklarından kaynaklanmaktadır. Bunun yerine sulu ve lifli, genellikle ev yemeklerini tercih etmek kişiye fayda sağlayacaktır. Ayrıca meyve sebze tüketimi de kabızlığa neden olan beslenme şekillerinin düzelmesi için de oldukça önemlidir.

• Beslenme düzeninin bozulması; kimi zaman yer ve mekan değiştirmek zorunda kalırız. Yolculuklar kabızlığı tetikleyen en büyük nedenler arasındadır. Yolculuk esnasında alınan kuru gıdalar veya gıda alınamaması, su tüketilememesi kabızlığı tetikler. Bu nedenle bu gibi durumlarda daha çok sıvı gıdalar tüketilmelidir.

• Lifli besinlerin tüketilmemesi; lifli besinler bağırsaklarda çok daha kolay sindirilmektedir. Bağırsaklarda sert dışkı olmasını engeller. Özellikle yumurta, peynir gibi besinlerin hemen her gün tüketilmesi kabızlığı tetiklemektedir. Çünkü bu tür besinler lif bakımından yoksun yağ bakımından zengindir. Bu nedenle bağırsakların bir zaman sonra hareketini yavaşlatır. Bu besinler tercih ediliyorsa bile yanına muhakkak domates, havuç, brokoli gibi bol lif içeren besinler eklenmelidir.

• Hareketsiz yaşam; hareketli yaşam, özellikle günümüzde neredeyse imkansız hale geldi. Evlerimizde her işi bizim yerimize yapacak olan bir makine mevcut. Bunun yanı sıra özellikle şehir hayatındaki çalışma koşulları genellikle masa başı. Bütün gün sandalyelere bağlı kalarak bilgisayar başında geçirilen onca saatten sonra, vücudun normal bir şekilde işlemesini bekleyemezsiniz. Bu nedenle işle mümkün olmasa bile iş sonrası hareket etmeyi alışkanlık haline getirin. Özellikle yürüyüş kabızlığa fayda sağlamaktadır.

• Depresyon ve stres; depresyon vücudun tamamını yavaşlattığı gibi bağırsak hareketlerini de yavaşlatmaktadır. Bunun yanı sıra depresyon için kullanılan ağır antidepresan ilaçlar da kabızlığı tetikleyen bir başka neden olmaktadır. Stres de en az depresyon kadar bağırsak hareketlerini etkilemektedir. Stresle baş etmeye çalışırken genelimiz sağlığımıza, yeyip içtiğimize pek de önem vermeyiz. Bununla beraber, sinir sistemimizi etkileyen stres, sinir sistemi ile yakından ilişkili olan sindirim sistemimizin de çöküşüne neden olmaktadır.

• Dışkılamayı ertelemek; çoğu kişinin yaptığı büyük bir hata vardır. Genellikle tuvaletleri geldiğinde bunu tutar ve erteler. Elbette buna bazı sebepler neden olabilir ancak bu durum, bağırsaklar ve vücut tarafından bir zaman sonra normalmiş gibi algılanır. Bu nedenle kabızlık da tetiklenmiş olmaktadır.

• Laksatif ilaçlar; çoğu zaman kabızlık durumunu ortadan kaldırmak amacıyla ilaçlara başvururuz. Özellikle laksatif ilaçlar bu durumu ortadan kaldırmak yerine durumu daha da kötüleştirmektedir. Çünkü bu tarz ilaçlar geçici çözümler sağlamaktadır. Laksatif ilaçların bir kısmı dışkıyı yumuşatır, bir kısmı ise bağırsak hareketlerini hızlandırır. Özellikle bağırsakların çalışmasını hızlandırmaya yarayan laksatif ilaçlar, sürekli kullanıldıklarında bağırsakların tembelleşmesine neden olmakta, bu durum da kabızlığın süreklilik kazanmasına neden olmaktadır.

• Hamilelik ve doğum; kadınların hamilelik süresince ve doğum dönemlerinde kabızlık sorunları yaşadığı bilinen bir olgudur. Hamilelik süresince rahmin bağırsaklara baskı yapması ve özellikle hormonal değişiklikler kabızlığa neden olmaktadır. Hamilelik süresince kabızlık normaldir ancak doğum sonrası da kabızlık şikayetleri devam etmektedir. Karın kaslarının yavaş çalışması ve doğum esnasında kullanılan uyuşturucu ilaçlar buna neden olmaktadır.

• Hipotroid ve nörolojik hastalıklar; metabolizmanın düzgün çalışmasını sağlayan troid hormonu, troid bezi tarafından yeterince üretilemediğinde hipotroid hastalığı meydana gelmektedir. Bu durum ise, vücudun metobolizmasını yavaşlatmaktadır. Bu da kabızlığı tetikleyen bir neden olarak karşımıza çıkmaktadır. Bunun yanı sıra, parkinson ve şeker hsatalığı gibi nörolojik hastalıklar da sindirim sistemini etkileyerek kabızlığa neden olabilmektedir.

• Huzursuz bağırsak sendromu; genellikle kaygı, stres ve depresyon gibi psikolojik hastalıklar, sindirim sistemini yavaşlatır. Bu durum ise kabızlığı tetikler niteliktedir. Kabızlıkla beraber karın ağrısı bilinen en tipik belirtisidir.

KadinlaHersey.com