Hepatit

Hepatit, karaciğerde meydana gelen, şişme ve karaciğer iltihabı reaksiyonudur. Hepatit, yaygın bir viral enfeksiyon nedeni ile oluşur. Hepatit, farklı nedenlerle de oluşur; bakteriler, çeşitli ilaçlar, uzun süreli alkol kullanımı ve çeşitli endüstriyel maddelere maruz kalmak da hepatite yol açabilir.

Hangi sebeple olursa olsun, ortaya çıkan hepatit, karaciğer hücrelerinde hasara sebep olur. Karaciğerde hassasiyet, şişme ve iltihap ortaya çıkar. Hepatit, bazı durumlarda kalıcı hasarlara sebep olur. Burada önemsenmesi gereken en önemli durum virüslerle ortaya çıkan hepatitin bulaşabilmesidir.

Karaciğerin Görevi Nedir?

Karaciğer karnın sağ üst tarafında yer almaktadır. Vücudun metabolizmasını etkileyen, birçok kritik işlevleri gerçekleştirir;

• Sindirim için gerekli olan safra üretimi,
• Vücuttaki toksinleri filtreleme,
• Bilirubin, kolesterol, hormonlar ve ilaçların atılımı,
• Karbonhidratlar, yağlar ve protein metabolizması,
• Enzim aktivasyonu (metabolik fonksiyonları için gerekli özel proteinler),
• Glikojen, vitaminler (A, D ve K) ve minerallerin depolanması,
• Albümin gibi plazma proteinlerinin sentezi,
• Pıhtılaşma faktörlerinin sentezi..

Hepatit olarak sınıflandırılan karaciğer viral enfeksiyonları; hepatit A, B, C, D, ve E virüsleridir. Hepatit A, Hepatit D’ye oranla, hastalığın daha hafif bir versiyonudur. Hepatit tedavi seçenekleri, hepatit nedenine bağlı olarak değişebilir. Hepatit virüsünün bazı türleri önlenebilir.

Hepatit Çeşitleri;

Hepatit A; Bu tip, Hepatit A virüsü (HAV) enfeksiyonundan kaynaklanır. Hepatit A tıpta oral-fekal yol denilen ağız dışkı yolu ile bulaşır. Enfekte su veya
besinlerin alınmasını takiben ortaya çıkar. Burada önemli olan toplu bakım hizmeti verilen yerlerde bu virüsün bulaşma riskinin olduğunun bilinmesi önemlidir. (okul, anaokulu…)

Hepatit B; Bu tip, Hepatit B virüsü (HBV) enfeksiyonlarından türemiştir. Hepatit B, yara ya da enfeksiyöz vücut sıvıları (örneğin, kan, tükürük ya da meni gibi) ile, temas yoluyla iletilir. Bunun dışında, bulaşma yolları; cinsel ilişki, dövme ve piercing, ortak kullanılan tıraş takımı veya ustura, hamilelikte perinatal geçiş..

Hepatit C; Bu tip, Hepatit C virüsü (HCV) ile oluşur. Hepatit C, enfekte vücut sıvıları (genellikle enjeksiyon uyuşturucu kullanımı ve cinsel temas yoluyla) ile doğrudan temas yoluyla bulaşır. HCV Amerika Birleşik Devletleri’ nde, kan yoluyla bulaşan en yaygın viral enfeksiyonlar arasında yer alıyor.

Hepatit D; Bu tip hepatit çeşidine, aynı zamanda ‘delta hepatit’ denir. Hepatit D virüsü (HDV), kanla veya enfekte vücut sıvıları ile bulaşan, ciddi bir enfeksiyon ve karaciğer hastalığıdır. Bu, hepatit B enfeksiyonu ile birlikte ortaya çıkan hepatitin, nadir görülen bir formudur.

Hepatit E; Hepatit E, Hepatit E virüsünün (HEV) yol açtığı, kirli su kaynaklı bir hastalıktır. Hepatit E virüsü, özellikle Hindistan, Asya’nın bir kısmı ve Afrika da görülür; oral-fekal yani ağız dışkı yolu ile geçiş göstermektedir.

Özellikle Endonezya da % 40 a varan bir taşıyıcılık oranından bahsedilmektedir.Türkiye de ise hepatit E taşıyıcılığı % 5 civarındadır. Avrupa da hepatit E taşıyıcılığı % 1 bile değildir.

Hepatit A ve E, enfekte olmuş gıda ve içme suyundan geçerken, Hepatit B, C ve D, daha çok enfekte olan kan yoluyla bulaşmaktadır.

Hepatit Nedenleri

Alkol; Aşırı alkol tüketimi karaciğer hasarına, bu sa hepatite neden olabilir. Bazı durumlarda, ‘alkolik hepatit’ olarak adlandırılır. Alkol, karaciğer şişmesine ve iltihaplanmasına neden olur.

Otoimmün hastalık; Kendi bağışıklık sistemi tarafından oluşturulan antikorların neden olduğu durumlarla, bağışıklık sisteminde, karaciğer fonksiyonlarını engelleyen ve karaciğere hasar veren durumlar olabilir.

Hepatit Ortak Belirtileri;

Genellikle kronik hepatit formları (hepatit B ve C) varsa, ilk başlarda belirtiler olmayabilir. Ciddi bir karaciğer hasarı oluşana kadar belirtiler ortaya çıkmayabilir.

Akut hepatit belirtileri ise hızla görünür. Bunlar;

• Yorgunluk,
• Grip benzeri semptomlar,
• Koyu renkli idrar,
• Soluk renkli dışkı,
• Karın ağrısı,
• İştah kaybı,
• Açıklanamayan kilo kaybı,
• Sarı cilt ve gözler (sarılık işaretleri).

Hepatit Nasıl Teşhis Edilir?

Fiziki Muayene; Bir fizik, muayene sırasında doktorunuz, ağrı veya hassasiyet olup olmadığını görmek için karnın üzerine hafifçe bastırır. Karaciğer genişlemiş ise, hissedilebilir. Cildinizi veya gözleriniz sarı ise, doktorunuz muayene sırasında bu notu kaydeder.

Karaciğer Biyopsisi; Karaciğerden doku örneği alarak, dokunun doktor tarafından incelenmesini kapsayan, minimal invaziv (karın ön duvarında açılan 0,5-1 cm’lik kesilerden yerleştirilen kamera ve el aletleriyle yapılan) bir testtir. Bu, kapalı bir işlemdir. Diğer bir deyişle, bir iğne ile deri yoluyla yapılabilir ve cerrahi gerektirmez. Bu test, bir enfeksiyon veya inflamasyon olup olmadığını veya karaciğer hasarı oluşup oluşmadığını, belirlenmesine olanak sağlar.

Karaciğer Fonksiyon Testleri; Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğerin nasıl çalıştığını belirlemek için, kan örneklerinin kullanıldığı testlerdir.. Bu testler, karaciğerin kan atıklarını, protein ve enzimleri nasıl temizlediğinin kontrol edilmesini içerir. Yüksek karaciğer enzim düzeyleri, karaciğerin hasar görmüş olduğunu gösterebilir.

Ultrason; Abdominal, karın ultrasonu, karnın içindeki organların görüntüsünü oluşturmak için ultrason dalgalarının kullanılmasıdır. Bu test, karaciğer hasarına neden olan sıvıyı ortaya çıkaracaktır.

Kan Testleri; Kan testleri, hepatite neden olan hepatit virüsü antikorlarının varlığı ve antijeni tespit etmek için kullanılır.

Viral Antikor Testi; Virüs antikorlarının testi, hepatit virüsünün belirli bir türünün mevcut olup olmadığını belirlemek için gerekli olabilir.

Hepatit Nasıl Tedavi Edilir?

Hapatit tedavi seçenekleri, hepatit mevcut türüne göre ve enfeksiyonun, akut veya kronik olup olmadığına göre  belirlenir.

Hepatit A Tedavisi; Hepatit A genellikle tedavi edilmez. Semptomlar rahatsızlık veriyorsa, yatak istirahati tavsiye edilebilir. Eğer kusma veya ishal yaşıyorsanız, yetersiz beslenme veya su kaybını önlemek için doktorunuz tarafından oluşturulan özel bir diyet yapanız tavsiye edilebilir. Aşılamada da, vücudunuzun enfeksiyona karşı mücadele edecek antikorlar üretmesi için yardımcı olarak, HAV enfeksiyonları önleyebilir. Çocukların çoğu yaşları 12 ile 18 ay arasında, Hepatit aşısı olmalıdır. Aşılama, yetişkinler için de mevcuttur.

Hepatit B Tedavisi; Akut hepatit B, spesifik olarak tedavi gerektirmez. Kronik hepatit B, anti-viral ilaçlar ile tedavi edilir. Tedavi birkaç ay ya da yıl boyunca takip edilmelidir; çünkü bu tedavi şekli, pahalıya mal olabilir. Kronik hepatit B tedavisinde de, virüsün ilerliyor olup olmadığını belirlemek için düzenli tıbbi değerlendirmeler ve izleme gerekir.

Hepatit C Tedavisi; Hepatit C, Antiviral ilaçların tipik haliyle, antiviral ilaç tedavisinin bir kombinasyonu ile tedavi edilmektedir. Bu ilaçlar, hem akut hem kronik biçimler üzerinde tedavi etmek için kullanılır. Ancak en iyi tedavi şeklini belirlemek için daha fazla test gerekebilir.

Hepatit D Tedavisi; Hepatit D, bir ilaç olarak adlandırılan alfa interferon ile tedavi edilmektedir.

Hepatit E Tedavisi; Hepatit E enfeksiyonu, genellikle akut gelişir. Geçmesi için, özel tıbbi tedavilere gerek yoktur. Genellikle kendi geçer. Bu tip enfeksiyonlu insanlar genelde, yeterli dinlenme, bol sıvı ve besin alma ve alkolden uzak durarak sağlıklarına kavuşur.

Hepatit Önlemek İçin İpuçları

Temizlik; Yaşamınızda, hijyen pratiği, hepatite yakalanmanızı önlemek için en temel noktadır. Düşük sıhhi standartlara sahip bir ülkeye seyahat ediyorsanız; yerel içme suyundan, deniz ürünlerinden, çiğ meyve ve sebzelerden kaçının.

Bunun dışında; ilaç ve iğne, jilet, diş fırçası, çatal, kaşık gibi malzemelerde paylaşım ya da ortak kullanım yapmayarak, enfekte ya da herhangi bir kan akıntısından uzak durarak, aşı yaptırarak, Hepatit önlenebilir.

Aşılama; Hepatit A ve B gelişimini önlemek için kullanılabilir. Uzmanlar şu anda hepatit C, D, ve E’ ye karşı aşı geliştirmek için çalışmalarını sürdürüyor.

KadınlaHerşey.com