Hepatik Ensefalopati

Karaciğer yaşam için gerekli olan hayati bir organdır. Karaciğer yokluğunda veya işlev yitiminde, diyalizle kısa bir süre fonksiyonları devam ettirilebilir. Fakat karaciğer fonksiyonunun uzun süreli yokluğunda, telafi edebilmenin hiçbir yolu yoktur.

Bazı nedenlerden dolayı, karaciğerin büyük bir kısmı, tamir edilemeyecek şekilde hasara uğrayabilir ve artık görevlerini (glikojen depolanması, kırmızı kan hücrelerinin üretimi, plazma ve protein sentezi, hormon üretimi ve detosifikasyon ayrışma) yapamaz duruma gelir. Bu durum, karaciğer yetmezliği hastalığıdır.

Karaciğer Ensefalopati Nedir?

Hepatik ensefalopati, karaciğer hastalığının ciddi bir komplikasyonudur. Karaciğer hastalığına bağlı olarak beyin fonksiyonlarının bozulmasıdır. Bu durumda, karaciğer kandaki toksinleri atamaz. Kan dolaşımında toksinlerin birikmesi, beyin hasarı ile sonuçlanır. Bu durum, akut ya da kronik olabilir. Bazı durumlarda, hepatik ensefalopati olan bir kişi komaya girebilir ve yanıt veremez hale gelebilir.

Akut hepatik ensefalopati, ciddi karaciğer hastalığı ile gelişir. Bu durum özellikle şu kişilerde oluşur;

Akut fulminan hepatit, aniden gelen viral hepatitin ciddi bir tipine sahip olan,
Alkol, kimyasal maddeler, toksik hepatit, ilaçlar ya da ilavelere maruz kalan,
Reye sendromu yaşayan,
Akut hepatik ensefalopati, aynı zamanda akut karaciğer yetmezliği olduğunu da gösterir. Karaciğer yetmezliği olan kişilerde görülmektedir.

Kronik hepatik ensefalopati, kalıcı veya tekrarlayan olabilir. Kalıcı vakalar, tedaviye yanıt vermeyen ve kalıcı nörolojik anormallikleri olan kişilerde görülür. Bu durum nadirdir. Tekrarlayan vakalar ağır siroz (karaciğer hasarı) olan kişilerde görülür.

karaciger-ensefalopati-nedenleri

Karaciğer Ensefalopati Nedenleri Nelerdir?

Hepatik ensefalopati hastalığının kesin nedeni bilinmemektedir. Bu durum, kan dolaşımında toksinlerin birikmesi ve karaciğerin normal ve düzgün bir şekilde çalışmamasından kaynaklı olarak gelişmektedir.

Karaciğer vücuttan toksik kimyasallar atar. Bu toksinler, metabolizma veya vücudun çeşitli organları tarafından kullanılmak üzere ayrılmış olan proteinlerden arta kalan maddelerdir. Böbrekler ve sonra idrar yoluyla vücuttan uzaklaştırılır. Karaciğer hasar gördüğünde, toksinleri filtre edemez ve güvenli olan maddelerle değiştiremez. Böbreklerin bu süreci normal bir şekilde tamamlayamaması, toksinlerin kanda birikmesine neden olur. Toksik birikimi organ ve sinirlere zarar verebilir.

Hepatik ensefalopati, şu nedenlerle tetiklenebilir;

Enfeksiyonlar,
Böbrek problemleri,
Düşük oksijen seviyeleri,
Bağışıklık sistemini baskılamak için ilaç kullanımı,
Çok fazla protein alımı,
Merkezi sinir sistemini baskılayan barbitürat veya benzodiazepin gibi sakinleştirici ilaçların kullanımı,
Elektrolit dengesizliği.

Karaciğer Ensefalopati Belirtileri Nelerdir?

Hepatik ensefalopati belirtileri, karaciğer hasarının altta yatan nedenine bağlı olarak farklılık gösterir. Hepatik ensefalopati belirtileri ;

Düşünmede zorluk,
Kişilik değişiklikleri,
Konsantrasyon bozukluğu ve güçlüğü,
El yazısı veya diğer küçük el hareketlerinin kaybı ile ilgili sorunlar,
Kafa karışıklığı,
Unutkanlık,
Ön yargı,
Küflü nefes kokusu.

Şiddetli hepatik ensefalopati belirtileri ise şunlardır; karaciger-ensefalopati-belirtileri

Kafa karışıklığı,
Uyuşukluk,
Yoğun kaygı,
Nöbetler,
Şiddetli kişilik değişiklikleri,
Yorgunluk,
Karışık konuşma, düzgün ifade edememe,
El titremesi,
Yavaş hareketler.

Eğer şiddetli hepatik ensefalopati belirtilerinden şüpheleniyorsanız, derhal tıbbi yardım isteyin. Bu belirtiler, hemen tedavi edilmediği takdirde, komaya yol açabilir. Eğer bir kişinin, nöbet geçirdiğini ya da bilinçsiz veya tepkisiz bir hale geldiğini tanık görürseniz,112′ yi arayın.

Karaciğer Ensefalopati Nasıl Teşhis Edilir?

Karaciğer ensefalopati tanısında bazı testler kullanılır;

Kan Testleri; Tam kan sayımı, kırmızı ve beyaz kan hücreleri sayımı ve trombositleri kontrol etmek için kullanılır. Kırmızı kan hücresinin düşük olması, kan kaybını ve yeterli oksijen alınmaığını, oksijen eksikliğini gösterir. Kan testleri, kanınızdaki sodyum, potasyum ve amonyak seviyelerini kontrol etmek için de kullanılabilir. Bu maddelerin, kanda çok fazla olması, karaciğer işlevinin bozulmuş olmasından kaynaklanır.

karaciger-ensefalopati-tanısı

Görüntüleme Testleri; Böyle bir CT taraması veya MRI gibi görüntüleme testleri, beyninizde oluşabilecek olası kanamaları kontrol etmek için kullanılabilir.

Karaciğer Fonksiyon Testleri; Karaciğer fonksiyon testleri, karaciğerin sindirdiği enzim düzeylerini kontrol etmek için kullanılabilir. Enzimlerde ki artış, karaciğerde bir hasar olduğunu göstermektedir.

Eğer böbrek hastalığı veya karaciğer hastalığınız varsa, bunu doktorunuzla paylaşın. Eğer bazı belirtilerden şüpheleniyorsanız, bunlar bazen karaciğer ensefalopati teşhisi için yeterli olabilir.

Karaciğer Ensefalopati Tedavi Seçenekleri Nelerdir?

Hepatik ensefalopati için tedavi seçenekleri, durumun şiddetine bağlı olarak değişir. Ağır vakalarda, kişi nefes almakta zorluk çekebilir ve bir maske veya vantilatör, oksijen almasına yardımcı olabilir.

Hastalığın nedeni, aşırı protein alımı ise, protein bakımından düşük bir diyet şiddetle tavsiye edilir. Vücudun düzgün çalışması için protein gerekli olduğundan, bir diyetisyen veya doktor, hepatik ensefalopatiye neden olan ve belirtilerde kötüleşme olmadan, proteinin yeterli miktarda alınmasını sağlayacak bir diyet hazırlayacaktır. Kaçınılması gereken yiyecekler; kümes hayvanları, yumurta, et ve balık gibi yüksek protein içeriğine sahip gıdalardır.

İlaçlar, toksinlerin kana karışma hızını yavaşlatmakta yardımcı olabilir. Laktuloz, sentetik şeker, reçete olabilir.

karaciger-ensefalopati-tedavisi

Karaciğer Ensefalopati Uzun Vadeli Görünümü Nedir?

Kronik karaciğer ensefalopatiye sahip insanlar durumun akut sürümü ile daha iyi geri kazanım oranlarına sahiptir. Durum kötüleşiyor ve tedavi gerekiyorsa, buna göre kurtulma olasılığı da daha erken olur.

Komplikasyonlar geri dönüşümsüz olabilir. Bunlar aşağıdaki bazı durumları içermektedir;

Beyin herniasyonu,
Beyinde şişme,
Organ yetmezliği (karaciğer).

Karaciğer Ensefalopati Önlenebilir mi?

Hepatik ensefalopatiyi önlemenin en iyi yolu, karaciğer hastalığını önlemek veya yönetmektir. Karaciğer hastalığını önlemek için alınabilecek önlemler şunlardır;