Doping Nedir, Zararları Nelerdir?
Spor müsabakaları ile ilgili haberlerde çok duymuşuzdur, doping alan sporcuları ve bununla ilgili tartışmaları. Doping almak, doping etkisini ne kadar artırır? Doping faydalı bir destek ürünü mü; eğer öyleyse neden tartışma konusu olmakta? Değilse, sporcular neden doping kullanıyor? Doping almanın zararları nelerdir?
Doping Nedir?
Kullanıldığında, vücuda üstün enerji ve daha üstün hareket performansı sağlayan uyarıcılara doping, oluşturduğu etkiye de doping etkisi denilmektedir. Daha çok spor karşılaşmalarında insanlar üzerinde ve at yarışlarında ise hayvanlar üzerinde kullanılan bu uyarıcıların kullanımı yasaktır. Çünkü bu kullanım, doping kullanmayanlarla haksız rekabete yol açmaktadır. Bu yüzden karşılaşmalardan veya yarışlardan sonra yapılan testlerle uyarıcı kullanılıp kullanılmadığı anlaşılmakta ve sonuca göre kurallara aykırı davranılıp davranılmadığı tespit edilmektedir. İlaç ve tükürük tahlili sonucunda, uyarıcı ilaç kullanan sporcu cezalandırılmaktadır. Denetimden geçmeyi reddetmek de kuralları çiğnemek anlamına geleceğinden ötürü test yapılması istendiğinde sporcunun bunu reddetme hakkı bulunmamaktadır.
Dopingin zararları nelerdir?
Doping kullanımı öldürücü bir etki yapmaktadır. Birçok sporcu ve özellikle yarış atının bu uyarıcıları kullandığı için öldüğü bilinmektedir. Bu uyarıcı maddelerin hepsi kullanan kişinin vücudunda uzun süreli ya da kısa süreli olarak yan etkilere neden olmaktadır. Kalp krizi, iyi veya kötü huylu tümör oluşumu, karaciğer fonksiyonlarında bozukluk, kısırlık gibi ciddi rahatsızlıklara yol açabilen bu uyarıcılar kullanan kişinin çocuklarında bile ciddi rahatsızlıkların oluştuğu görülmektedir.
Bu uyarıcıları kullanan kişilerde fiziksel olarak ise göz bebeğinde büyüme, terlemenin artması, sinirli ve saldırgan bir ruh hali, elde titremeler, kilo kaybı, kalp atışlarının hızlanması ve yüksek kan basıncı görülmektedir. Bu kişilerin vücudunda su kaybı yaşandığı da uyarıcı kullanımının zararlı yan etkileri arasında yer almaktadır. Kişinin vücudunda enerji artışını sağlayıp yorgunluk hissini azaltan bu maddelerin hiçbir zarar vermeden bunları gerçekleşmesi zaten düşünülebilecek bir durum değildir.
Pek çok farklı türde doping tarzı uyarıcı madde bulunmaktadır. Bunlar arasında kafein de uyarıcı nitelik taşıyan ve yasaklı maddeler arasında yer almaktadır. Belli bir doza kadar uyarıcı etkisi yüksek seviyede olmayan kafein belli bir dozdan sonra performans artırıcı düzeye çıkmaktadır. Bu dozlarda kafein, sporcunun metabolizmasını, vücut ısısını ve kan şekerini yükseltmektedir. Ayrıca yüksek dozda kullanma bulantı, ishal, uykusuzluk, titreme, baş ağrısı ve sinirlilik hali ortaya çıkmaktadır.
Hem haksız rekabetin önüne geçilebilmesi hem de kişi sağlığının her şeyin önünde tutulmasını önlemek amacıyla doping niteliği taşıyan ürünlerin kullanımın yasaklı olması isabetli bir karar olmaktadır.
Doping Neden Yasaklanmıştır?
Dopingin vücuda ekstra enerji verdiğini (enerji açığa çıkardığını) artık biliyoruz. O halde rekabet/yarışma eşitliğinden dolayı ek olarak alınacak her madde bu eşitliği bozacaktır. Rekabeti ihlal edici özelliğinden dolayı doping yasaklıdır.
Doping alan kişilerin vücutlarındaki reaksiyon ciddi derecede ortaya çıkarsa bu durum hem sporcuyu hem ona bağlı bir çok kişi için üzücü olacaktır. Sporcu sağlığı rekabet kadar önemlidir ve bu yüzden doping kullanımına izin verilmez.
Kızlar doping alıyorsa, ilerde aile sahibi olsa, ve bu çocuk görmeye engel olmazmi