Bulaşıcı Hastalıklar ve Bulaşma Yolları

Bulaşıcı hastalıklar denildiğinde, hastalık oluşumu özelliğinde olan mikropların ve parazitlerin farklı yollarla vücuda girmesi ve yerleştiği vücuttan yine başka bir vücuda geçebilmesi anlaşılmaktadır. Bu nedenle bulaşıcı hastalıklara “enfeksiyöz hastalık” da denilmektedir, yada bilinen tabiriyle enfeksiyon hastalıkları…

Hastalık yapan mikrop ve parazitlerin başında virüsler, bakteriler, riketsialar ve mantarlar gelmektedir. Bu hastalıklar insandan insana ve bir türden başka bir türe geçebilme özelliği taşıdığı gibi topraktan insana geçebilme özelliği de taşımaktadır.

Bulaşıcı Hastalıklar Nasıl Bulaşır?

Enfeksiyon, bir şekilde vücuda giren parazit ve virüsleri ifade eder. Enfeksiyon kapmak “virüs, parazit kapmak” olarak kullanılmaktadır. İşte bu gibi durumlara maruz olunan bir takım olaylar vardır. Enfeksiyon hastalıklarının bulaşma yolları şu şekildedir:

Ağızdaki damlacıklar yoluyla: Bulaşıcı hastalıkların oluşmasını tetikleyecek olan ve bulaşmasına neden olan durumların başında aksırırken, öksürürken ya da konuşurken ağzından çıkan damlacıkların başka birisi tarafından solunması gelmektedir. Verem ve boğmaca gibi çeşitli solunum yolu hastalıkların da bu şekilde oluşabildiğini unutmamak gerekir.

Aynı ortamı teneffüs: Birçok solunum yolu rahatsızlıklarının bulaşmasının başında da hasta biriyle aynı ortamda nefes alıp vermek gelmektedir.

Hayvanların taşıyıcılığı: Kuduz hastalığı gibi kedi ve köpeğin neden olduğu hastalığın olabildiği gibi sivrisinek ve kimi haşerelerin taşıyıcı olarak mikrop ve virüsleri insanlardan insanlara bulaştırması sonucuda görülmektedir.

Temasta bulunma: Bulaşıcı özelliği olan hastalıklarda doğrudan deri teması da bulaşmayı tetikleyici durumlar arasında yer almaktadır.

Aynı eşyaların kullanımı: Hastalık taşıyan kişilerin kullandığı eşyaları kullanmak, hastalıklı bir annenin çocuğunu emzirmesi nedeniyle de hastalıklar bir canlıdan başka bir canlıya geçebilmektedir.

Beslenmede dikkatsizlik: Yiyecek ve içeceklerin hastalanmaya neden olabilecek mikroplarla kirlenmesi ve bunların insanlar tarafından tüketilmesiyle de kişinin vücuduna tifo, dizanteri, kolera gibi hastalıklara neden olabilecek mikropları alması da mümkün olabilmektedir.

Bulaşıcı Hastalıklar Nasıl Yayılır?

Bulaşıcı hastalıkların yayılmasında etkin olan faktörlerin başında ise salgın hastalık görülen yerlere gidilmesi ya da burada hastalık kapmış olabilecek kişilerin hastalığı başka bir ortama taşıması gelmektedir. Bu yüzden bu gibi durumlarda karantina işlemleri büyük bir önem taşımaktadır. Özellikle bu ortamlarda bulunmaması gereken bağışıklık sistemi zayıf durumdaki kişiler de hastalığın yayılmasında etkili olabilmektedir. Bu kişiler; bağışıklık sistemi henüz güçlenmediği için mikroplara elverişli üç aylıktan küçük bebekler, mikroplarla savaşacak yeterli direnç gösteremeyecek yatalak hastalar ve yaşlılar, kanser gibi bağışıklık sistemini felce uğratan bir rahatsızlığı olanlar ve bağışıklık sistemini güçsüz hale getirecek ilaçlar kullanan kişiler tehlike gruplarının başında yer almaktadır.

Günümüzde daha hızlı bir şekilde bulaşıcı hastalıkların önüne geçilebilse ve yayılmadan kontrol altına alınabilse de, birçok hastalık için henüz bir aşı bulunamadığı da bir gerçektir. Eskiden öldürücü niteliği bulunan bazı rahatsızlıklar ise bugün aşı, serum ve antibiyotikler sayesinde kontrol edilebilir hale gelmiştir.

Bulaşıcı Hastalıklardan Korunma Yolları

Bulaşıcı hastalıklara maruz kalmamak için öncelikle güçlü bir bağışıklık sistemine ihtiyacımız vardır. Bu ise doğum öncesi dönemden (annenin beslenmesi), bebeklik dönemi (ilk iki sene anne sütü) ve nihayetinde bütün hayatımız boyunca beslenme alışkanlığıyla ilgilidir. Eğer yeterli seviyede vücuda doğal besinler alıyorsak biraz daha şanslıyız demektir. Çünkü hastalıklardan korunmanın en temel etkeni sağlam beslenmedir. Bu, hiç de zor değildir. Canımızın her çektiği şeyi yemediğimiz sürece, hazır gıdalar tüketirken dikkatli olduğumuz sürece, doymaki çin değil de beslenmek için yediğimiz sürece bağışıklık sistemimiz sağlam kalacak ve en ufak bir enfeksiyonda yenik düşmeyecektir.

Hastalıklı ortamlardan uzaklaşmak en etkili yollardan biridir. Mümkün mertebe kalabalık ve kapalı ortamlarda fazla bulunmamak gerekir. Özellikle hastanelere girişlerde fazla vakit geçirici eylemlerde bulunmamak, mümkünse hastane içi ve etrafındaki kantinlerde (hijyeninden şüphe ederseniz) açık yemek yememek sizi koruyacaktır. Hastane de randevu için sıra  bekliyorsanız kolidorda değil de havadar olan pencere önlerinde bekleyerek kendinizi koruyabilirsiniz.

Toplu taşımaya bindiğinizde “tutaç” kullanmamaya çalışın, demirleri ellememeye dikkat edin. Toplu taşıma araçlarından inince ellerinizi kolanyalı mendille silebilirsiniz.

Dışarıda yemek yiyecekseniz mutlaka öncesinde ellerinizi yıkamalısınız, yada simit gibi kuru şeyleri peçete ile tutmaya özen göstermelisiniz.