Ağız ve Diş Sağlığının Korunması ve Önemi
Ağız ve diş sağlığının korunması vücudun korunması demektir. Doğduğumuz ilk dakikalar bizi etkileyen ilk temas anneden emilen süttür. Dolayısıyla ilk faaliyetimiz ağızla başlamış olmaktadır. Hayatımızın sonuna kadar ağzımız sayesinde hayatta kalırız; beslenerek! Ağız ve diş sağlığının korunması kısaca hayatımızın korunmasıdır.
Ağız ve Dişlerin Önemi
İnsanların sağlığı açısından alınacak önlemler arasında ağız ve diş sağlığı oldukça önemlidir. Ağız sağlığı korunamadığı ve gereklerinin yapılamadığı takdirde birçok hastalık ortaya çıkmaktadır. Ağızda ortaya çıkan bakterilerin sebep olduğu hastalıkların başında çeşitli diş hastalıkları bulunmaktadır. Bu hastalıklar sebebiyle de çoğu zaman dolaşım hastalıkları ortaya çıkmaktadır. Ağızda ve dişlerde oluşan enfeksiyonlar da, doku ve organları olumsuz etkileyen birçok rahatsızlık oluşmasına sebebiyet vermektedir.
Diş Çürüklerinin Yol Açtığı Hastalıklar
Ağız ve diş sağlığına dikkat edilmemesi durumunda, özellikle bu durumun ağızda diş kaybına neden olabileceği gibi sinüzit, bademcik rahatsızlıkları, iltihaplar, romatizma hastalıkları da görülen rahatsızlıklar arasındadır. Dişlerin ağrıması, sağlıklarının bozulduğu ve çürüklerin oluştuğu anlamına geliyor. Dişlerin belli dönemlerde kontrolü yapılmalı ve çürük başlangıcı varsa erken önlem alınarak diş kaybının önüne geçilmelidir.
Diş çürüklerinin oluşturduğu bakteri ortamanından kaynaklanan hastalıkların yanında, bundan daha da önemli olan çiğneme sorununun neden olduğu hastalıklar ortaya çıkmaktadır. Ağızda oluşan çürükler, diş kayıpları, iltihaplar besinlerin iyi çiğnenmemesine neden olacaktır. Uzun süre ağzın sadece bir tarafını kullananlarda çene problemleri görülebilmektedir. İnsan hayatının en belirleyici olan noktası olan ağız, beslenmenin ilk noktasıdır. Sağlıklı dişler ile güzelce öğütülmeyen besinler midede istenilen parçalanmayı sağlayamayacak, mide yorulacak, sindirim sistemi yorulacak ve beslenme yerine mide doluluğu oluşacaktır. Bu durum sağlıklı beslenmenin en büyük düşmanıdır. Yenilen besinlerin ancak ağızda defalarca çiğnenerek öğütülmesiyle sindirim başlamaktadır. Aksi takdirde bir kaç çevirmeyle yutulan lokmalar doymaktan öteye gitmeyeceğinden vücutta yetersiz beslenmeden kaynaklı hastalıklar başlayacaktır. Ve sağlam çiğnemek, ağrısız sağlam dişlerle mümkündür.
Ağız ve diş sağlığı için diş bakımının düzenli yapılması, diş temizliğinin aksatılmaması gerekmektedir. Dişlerin en dış tabakası olan mine tabakasının asitli ve karbonhidratlı maddeler tarafından zedelenmesi sebebiyle diş yapısı zarar görmeye, ağız kokusu oluşmaya ve zamanla dişler çürümeye başlar. Bu nedenle çocukların özellikle gelişme dönemlerinde, şekerli ve asitli gıda tüketiminden uzak durması sağlanmalıdır. Mine tabakasının zedelenmesi ile dişe giren zararlı maddeler diş köküne doğru ilerledikçe diş çürümesine sebep olur. Şeker ve çikolata tüketiminden sonra dişler fırçalanmalı ve özenle temizlenmelidir (bknz: diş bakımı nasıl yapılmalı?).
Dişlerin sert cisimlerle kurcalanması veya sert maddelerin dişler tarafından kırılması da ağız ve diş sağlığı açısından oldukça tehlike taşımakta. Fındık, ceviz vb. yiyecek maddeleri dişler tarafından kırılmamalıdır.
Ağız ve diş sağlığı için temizliğin şart olduğu bilinen bir durumdur. Yalnızca dişlerimize uygun fırçanın seçilmesi ve diş etlerimize zarar vermememiz gerekiyor. Naylon ve orta sertlikteki fırçalar etkili olmaktadır. Fırçanın ağızda rahat dönmesi ve dişlerin arkasına kadar rahat uzanma imkanının olması gerekiyor. Dişlerimizi doğru fırça ile her zaman düzenli bir şekilde fırçalamalı ve doğru açılardan diş diplerine masaj uygular gibi bastırmadan ve diş etlerini kanatmadan fırçalamalıyız. Ancak fırçalama sırasında diş etlerinizin kanaması ağız sağlığınız açısından sorun olduğu anlamına gelmektedir.
Ağız ve diş sağlığını önemli kılan bir diğer sebep ise bütün mikropların oral yoldan vücuda alınıyor olmasıdır. Bu nedenle vücudumuzda özellikle ağız ve diş sağlığımıza dikkat etmeli ve temiz tutmalıyız.
Beslenmenin Ağız ve Diş Sağlığına Etkileri
Dişlerin sadece bakımı onları korumak için yeterli değildir. Dişler, dıştan bakım yapıldığı kadar içten de korunmalıdır. Vücudu içten korumak yediğimiz ve içtiğimiz besinlerle mümkündür. Diş sağlığına hazır gıdaların zararları olacağı da bilinmelidir. Özellikle hazır gıdalarda bulunan nişasta bazlı şekerler dişlerin en büyük düşmanlarıdır. İşlenmiş gıdaları yemeyi alışkanlık haline getirenler yeterli kalsiyum ihtiyacını doğal besinlerden alamadığı için zamanla dişler zayıflayacak ve en kolay bakterilere karşı dirençsiz kalıp çürümeye başlayacaktır.
Beslenme her şeyde önemli olduğu gibi dişler içinde önemlidir. Doğal besinler (ev yemekleri, sulu yemekler, yoğurt, süt vb) tüketerek vücudun ihtiyacı karşılandığında, bir de ağız ve diş bakımı yapıldığında mutlu bir hayata ve mutlu gülüşlere sahip olmak hiç te zor olmayacaktır.